چاپ افست یا Offset Printing به نوعی چاپ برجسته غیر مستقیم است. افست به معنی غیر مستقیم می باشد و این نام گذاری به این علت است که فردی آمریکایی با نام روبل که یک چاپخانه دار بود، روزی با کیفیت نامطلوبی در چاپ اسکناس روبرو می شود و از این جهت از لاستیک نرم تری برای چاپ استفاده می نماید. از سوی دیگر اپراتوری که مسئول قرار دادن کاغذ ها به درون دستگاه بود، از قصد یک بار کاغذ را در چند دور چاپ وارد دستگاه نکرد. این عمل موجب شد به دلیل نبود کاغذ، نخست مرکب بر روی لاستیک و پس از آن به پشت کاغذ بعدی منتقل گردد. هنگامی که روبل چاپ های باطله را مشاهده کرد، با تعجب متوجه شد کیفیت چاپ شده باطله در پشت کار به طور قابل ملاحضه ای بهتر از چاپ روی کار است و این کشف مهمی بود که چاپ غیر مستقیم یا افست را رقم زد. با گذشت زمان این فناوری توسعه پیدا کرد و با پیدایش فرم های لیتوگرافی، دستگاه چاپ دستی و دستگاه چاپ سیلندر اتوماتیک ساخته شد. همزمان با روبل در نیویورک فردی به نام راجرز، ماشین پشت و رو زن را اختراع کرد که شامل یک سیلندر چاپ که بر روی لاستیک بسته شده بود و دو سیلندر مخصوص به زینک بود. در این دستگاه هنگامی که کاغذ از بین سیلندرها عبور می کرد، روی کاغذ به صورت مستقیم و پشت آن به شکل غیر مستقیم چاپ می شد. از این رو از دستگاه مذکور به عنوان اولین ماشین چاپ غیر مستقیم می توان نام برد.
در سال 1906 در کارخانه ماشین سازی دینگلر، اولین ماشین افست یک رنگ به نام تریموف ساخته شد که احتمالا نقشه و مدل های آن نیز مفقود شده است.در اوایل کار، استقبال شایانی از ماشین های افست نشد که علت آن وجود ماشین های برتر چاپ برجسته (لترپرس) بود ولی به مرور زمان تحول چشمگیری در ساختار کلی دستگاه ها به وجود آمد و سیلندرهایی هم قطر ایجاد شد. این نوع ماشین ها با نام باواریا که ساخت کارخانه فرانکن تال بود، شناخته شد. ماشین چاپ افست رولند که یک رنگ با سه سیلندر هم قطر بود در سال 1912 عرضه گشت. روش های چاپی به دو دسته ی چاپ تماسی و چاپ غیر تماسی دسته بندی می گردد. در چاپ تماسی، اطلاعات روی یک فرم ثابت (مانند پلیت فلکسو) می باشد که فرم چاپ از نوع سخت افزاری می باشد. افست به نوعی چاپ غیر مستقیم تماسی محسوب می گردد. چاپ غیر تماسی به روشی گفته می شود که فرم مورد استفاده در آنها به صورت سخت افزاری و ثابت نیست، مانند روش چاپی که در دستگاه های چاپ دیجیتالی و چاپگرهای رومیزی بکار گرفته می شوند. در این روش فرم حاوی اطلاعات به صورت علایم دیجیتالی به دستگاه چاپ انتقال داده می شوند، ولی از این اطلاعات دیجیتالی جهت تولید یک پلیت ثابت و همیشگی استفاده می گردد.
مکانسیم عملکرد دستگاه چاپ افست
ساختار یک دستگاه چاپ افست بسته به کاغذ مصرفی آن که رول یا ورق باشد، متفاوت است. چرا که تنوع در دستگاه های چاپ ورقی در قیاس با دستگاه چاپ رول بیشتر می باشد. بخش های عمده و مختلف یک دستگاه چاپ در سه بخش مجزا می گردند، به ترتیب
الف) واحد تغذیه که مرحله انتقال کاغذ را به درون دستگاه چاپ انجام می دهد.
ب) واحد چاپ که شامل مرحله اول نوردهای رطوبت دهی، مرحله دوم نوردهای مرکب دهی و در مرحله سوم نوردهای چاپ می باشد.
ج) واحد تحویل که کاغذ های چاپ شده را به روی یکدیگر جمع آوری و آماده انتقال می نماید.
در چاپ افست از رنگ CMYK بهره گرفته می شود. دستگاه های چاپ افست که دارای ستون تک رنگ می باشند در هر بار مکش می تواند یک رنگ را بر روی کاغذ چاپ نمایند. برخی از دستگاه های چاپ افست دو رنگ و بسیاری دیگر چهار رنگ می باشد که در این نوع دستگاه، ماشین افست چهار رنگ، به طور همزمان هر چهار رنگ را با یک بار مکش بر روی کاغذ چاپ می نماید. البته دستگاه های چاپ افست 5 رنگ هم موجود می باشند که علاوه بر چاپ CMYK به طور همزمان میتوانند رنگ پنجم مانند طلایی یا نقره ای یا رنگ های فانتزی دیگر و یا حتی چاپ ورنی را چاپ نمایند.
نحوه کارکرد در چاپ افست
فایل طراحی گرافیکی پس از اتمام کار به لیتوگرافی ارسال می گردد. در مرحله ی لیتو گرافی، با توجه به سند دریافتی مورد نظر، پلیتی که قرار است ساخته شود از جنس ورقه های آلومینیومی نازکی است که بسته به نوع کار، دو ورقی یا چهار ورقی یا غیره می باشد. لیتوگرافی یک مرحله ی واسطه ای در چاپ افست می باشد. در این مرحله ابتدا فایل ها به چهار رنگ اصلی سازنده خود تقسیم می گردند، سپس با نوعی پلیمر مخصوص، تصویر مربوط به هر رنگ بر روی صفحه فلزی چاپ می شود. مهمترین دستورالعمل در لیتوگرافی افست، ترکیب نشدن جوهر و آب است. پس از اتمام کار در روند لیتوگرافی، پلیت مورد نظر به مرحله چاپ با ماشین آلات افست انتقال داده می شود. در این مرحله تصویر به طور مستقیم از پلیت بر روی کاغذ چاپ نمی گردد، بلکه مانند واسطه ای عمل می نماید و مکانیسم آن به گونه ای است که جابه جایی به سطح دیگری انتقال می یابد. کاغذ تصویر مورد نظر را طی سه مرحله از لوحه فلزی دریافت می نماید.
- ابتدا نقش ها از پلیت به استوانه لاستیکی انتقال داده می شوند، سپس پلیت فلزی پیرامون استوانه لوح بسته می شود، با وجود دو غلتکی که یکی دارای آب است و دیگری آغشته به مرکب و تضاد بین این دو موجب می گردد، تنها تصویر نقش های لوح فلزی، مرکب بگیرند.
- استوانه افست که لاستیکی می باشد، تصویر نقش ها را در روند اجرایی و در تماس با استوانه لوح به خود می گیرد.
- استوانه لاستیکی، نقش ها را به کاغذی که بر روی استوانه چاپ قرار داد، منتقل می نماید.
مکانیسم ماشین چاپ افست
ماشین چاپ افست با دارا بودن سه استوانه، ابتدا تصویر نقشی که می بایست چاپ شود را بر روی صفحه ای از جنس آلومینیوم، روی و یا مس منتقل می نماید. پس از آن برای اینکه تنها نوشته ها و تصاویر مرکب چاپ را به خود بگیرند، صفحه ی مربوطه را با مواد شیمیایی آغشته می نمایند تا حساس شود. سپس این صفحه ی فلزی حساس پیرامون اولین استوانه پیچیده می شود، تحت تاثیر فشار استوانه ها روی یکدیگر، نوشته بر روی پوشش لاستیکی استوانه دوم بر می گردد و طی این روند مکانیکی کاغذ خامی که به طور متوالی حول استوانه سوم می گردد، نوشته ها یا نقش ها را از روی استوانه لاستیکی دوم می گیرد.
کاربرد چاپ افست
چاپ افست به طور معمول برای چاپ کاتالوگ، بروشور، لیبل، ست اداری، پوستر، مجله، کتاب و هر چاپی که بر روی کاغذ اعمال می شود، کاربرد دارد. به دلیل تنظیمات پیچیده و زمان بری که در ساخت پلیت با آن مواجه می شویم، چاپ افست از یک عدد تا تیراژ پنج هزار عدد از سفارش شما، یک قیمت خواهد داشت. از این رو برای تیراژ بالای هزار عدد از چاپ افست بهره گرفته می شود.
مزایای چاپ افست
چاپ افست در میان چاپ های دیگر از کیفیت بالایی برخوردار است و برای سفارش هایی با تیراژ بالا بسیار مقرون به صرفه تر از روش های دیگر چاپ مانند دیجیتال می باشد.
مجموعه چاپ گندم با سابقه ای دیرینه و درخشان در حیطه چاپ، افتخار همکاری با بسیاری از برند های معتبر این سرزمین را در پرونده کاری خود به یادگار دارد.